Rozstępy to nie tylko estetyczny problem, ale także zjawisko, które dotyka większość kobiet w pewnym momencie ich życia. Szacuje się, że aż 90% matek doświadcza ich pojawienia się w okresie ciąży, co często budzi obawy i pytania o przyczyny tego zjawiska. Co sprawia, że skóra traci swoją elastyczność i pęka, prowadząc do powstawania niechcianych blizn? Wiele czynników, od nagłych zmian w masie ciała po genetyczne predyspozycje, odgrywa kluczową rolę w rozwoju rozstępów. Zrozumienie tych przyczyn może pomóc w skutecznej profilaktyce oraz pielęgnacji skóry, aby zminimalizować ryzyko ich wystąpienia.
Przyczyny rozstępów – co je wywołuje?
Rozstępy to pęknięcia powstające w głębszych warstwach skóry, gdy jest ona nadmiernie rozciągana. W takich sytuacjach dochodzi do uszkodzenia kluczowych włókien odpowiedzialnych za jej jędrność i sprężystość – kolagenu i elastyny.
Główne przyczyny powstawania rozstępów to:
- nagłe zmiany w masie ciała (zarówno szybki przyrost, jak i gwałtowny spadek wagi),
- znaczący wzrost masy mięśniowej,
- ciąża, stanowiąca wyjątkowo częsty powód, dotykający nawet do dziewięćdziesięciu procent kobiet po porodzie,
- wpływ gospodarki hormonalnej na elastyczność skóry,
- uwarunkowania genetyczne, decydujące o wrodzonej sile tkanki łącznej,
- pewne zaburzenia w obrębie tkanki łącznej.
Jaką rolę odgrywają geny i czynniki genetyczne w powstawaniu rozstępów?
Skłonność do powstawania rozstępów jest w dużej mierze uwarunkowana genetycznie. Predyspozycje dziedziczone po rodzicach, zwłaszcza jeśli rozstępy występowały u matki lub ojca, znacząco zwiększają ryzyko ich pojawienia się. Dodatkowo, szczególną podatność na rozstępy wykazują młode kobiety, zwłaszcza te z jasną karnacją.
Jak czynniki hormonalne wpływają na powstawanie rozstępów?
Hormony mają spory wpływ na to, czy powstaną rozstępy.
Głównym winowajcą jest często nadmiar kortyzolu. Hormon ten osłabia włókna kolagenowe i elastynowe w skórze, pozbawiając ją naturalnej sprężystości i wytrzymałości.
W okresach, gdy poziom kortyzolu jest wysoki – tak jak w ciąży – i dodatkowo skóra ulega szybkiemu i silnemu rozciąganiu, osłabiona tkanka nie wytrzymuje napięcia i pęka. Właśnie wtedy pojawiają się te charakterystyczne, widoczne pasma.
W jaki sposób zaburzenia funkcjonowania tkanki łącznej mogą być przyczyną rozstępów?
Za jędrność i wytrzymałość naszej skóry odpowiada tkanka łączna, a kluczową rolę w jej prawidłowym funkcjonowaniu pełnią fibroblasty.
To właśnie te komórki wytwarzają niezbędne włókna: kolagen i elastynę. Są one fundamentem sprężystości i siły skóry.
Kiedy jednak fibroblasty nie działają sprawnie, produkują zbyt mało tych cennych protein. Skutek jest prosty – skóra staje się osłabiona, traci swoją naturalną elastyczność i odporność.
Co dzieje się, gdy tak osłabiona skóra musi zmierzyć się z nagłym i silnym rozciąganiem, na przykład przy gwałtownym wzroście wagi ciała?
Wówczas, pozbawiona odpowiedniej ilości kolagenu tkanka łączna, nie wytrzymuje napięcia i łatwo ulega rozerwaniu.
To właśnie ten mechanizm jest bezpośrednią przyczyną powstawania widocznych na skórze rozstępów.
Jak nagły przyrost lub spadek masy ciała wpływa na powstawanie rozstępów?
Nagłe wahania wagi są jednym z głównych powodów powstawania rozstępów.
Kiedy masa ciała gwałtownie rośnie lub drastycznie spada, skóra jest poddawana ogromnemu napięciu lub nagle traci jędrność. To prowadzi do uszkodzenia jej wewnętrznej struktury, w tym kluczowych włókien kolagenowych.
Szczególnie szybki przyrost wagi znacząco zwiększa ryzyko pojawienia się rozstępów. Dlatego są one często widoczne u osób z nadwagą lub otyłością.
Dlaczego szybki wzrost w okresie dojrzewania jest czynnikiem ryzyka rozstępów?
Szybki przyrost masy ciała w okresie dojrzewania sprzyja powstawaniu rozstępów. Dzieje się tak, ponieważ skóra często nie jest w stanie rozciągnąć się w wystarczającym tempie, aby nadążyć za dynamicznymi zmianami sylwetki.
W trakcie tej fazy intensywnego rozwoju, zwłaszcza u młodych osób, skóra może nie nadążać z produkcją nowych komórek. Prowadzi to do uszkodzenia jej głębszych struktur, co manifestuje się później w postaci widocznych pręg – czyli rozstępów.
Te charakterystyczne ślady pojawiają się najczęściej w miejscach, gdzie skóra podlega największemu naciągnięciu. Można je zauważyć w następujących obszarach:
- na piersiach,
- na brzuchu,
- na pośladkach,
- na udach,
- na ramionach.
Jakie są przyczyny powstawania rozstępów w ciąży?
Rozstępy w ciąży to często efekt działania kilku czynników. Kluczowe są tu zmiany hormonalne – na przykład, podwyższony poziom kortyzolu osłabia włókna kolagenowe skóry. Także estrogeny i progesteron mają wpływ na jej kondycję i strukturę.
Inną istotną przyczyną jest gwałtowny przyrost wagi. Skóra ulega wtedy znacznemu rozciągnięciu, zwłaszcza na brzuchu, piersiach, udach i biodrach. To intensywne napięcie prowadzi do uszkodzenia włókien kolagenowych i elastycznych.
Warto pamiętać, że rozstępy pojawiają się u ponad 90% przyszłych mam. Początkowo przybierają czerwonawy lub fioletowy odcień, ale z czasem bledną i stają się mniej widoczne.
Jak brak nawilżenia skóry sprzyja tworzeniu się rozstępów?
Rozstępy łatwiej pojawiają się na skórze, która nie jest odpowiednio nawilżona. Sekret tkwi w jej elastyczności – dobrze nawodniona tkanka jest bardziej sprężysta i lepiej znosi rozciąganie, co skutecznie chroni ją przed pęknięciami. Gdy brakuje jej wilgoci, traci tę cenną właściwość. Dlatego tak ważna jest codzienna pielęgnacja: regularne używanie dobrych kremów pomaga utrzymać jej jędrność. Warto pamiętać też o wpływie diety – na przykład niedobór cynku może osłabić jej kondycję i sprężystość.
Treść przygotowana dzięki współpracy z Przyczyny rozstępów.
