Angina, będąca ostrym zapaleniem błony śluzowej gardła i migdałków, to choroba, która potrafi zaskoczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Wywoływana przez bakterie, wirusy, a w rzadkich przypadkach grzyby, angina często objawia się silnym bólem gardła oraz wysoką gorączką, co niejednokrotnie przypomina zwykłe infekcje górnych dróg oddechowych. Jednak ignorowanie objawów może prowadzić do poważnych powikłań, które mogą zagrażać zdrowiu. Warto zatem przyjrzeć się tej chorobie bliżej, zrozumieć jej przyczyny oraz metody leczenia, aby skutecznie stawić czoła jej objawom i zapobiec dalszym komplikacjom.
Angina choroba zakaźna – co to jest?
Angina, znana również jako ostre zapalenie migdałków, to choroba zakaźna, która atakuje gardło i migdałki. Wywołują ją różnorodne drobnoustroje, w tym bakterie, wirusy, a w niektórych przypadkach nawet grzyby.
Chociaż angina najczęściej dotyka dzieci, ważne jest, aby nie lekceważyć jej objawów u nikogo. Nieleczona może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, dlatego szybka diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe.
Przyczyny anginy – jakie patogeny ją wywołują?
Angina, znana również jako zapalenie gardła i migdałków, może być wywołana przez różnorodne drobnoustroje, najczęściej bakterie i wirusy, choć infekcje grzybicze zdarzają się znacznie rzadziej.
Szczególnie istotny jest paciorkowiec Streptococcus pyogenes, który jest sprawcą aż 90% przypadków anginy bakteryjnej. U dorosłych jednak częściej obserwuje się anginy o podłożu wirusowym, podczas gdy u dzieci przeważają infekcje bakteryjne.
Wirusy odgrywają zasadniczą rolę w zapaleniach gardła i migdałków u najmłodszych, odpowiadając za 70-85% tych infekcji. Można więc stwierdzić, że to one są główną przyczyną anginy w tej grupie wiekowej.
Czy angina jest zaraźliwa? – zaraźliwość i drogi przenoszenia
Angina jest chorobą zakaźną, która bardzo łatwo się rozprzestrzenia, dlatego należy zachować szczególną ostrożność. Do zakażenia dochodzi głównie drogą kropelkową, na przykład przez wdychanie aerozoli wydzielanych przez osobę chorą podczas kaszlu lub kichania, ale także przez bezpośredni kontakt.
Osoba zakażona może zarażać już na dzień lub dwa przed pojawieniem się pierwszych symptomów i nawet do trzech tygodni po ich ustąpieniu. W przypadku anginy bakteryjnej, zakaźność znacznie spada i ustępuje po 24 godzinach od rozpoczęcia antybiotykoterapii. Najwięcej zachorowań obserwuje się jesienią i zimą, co jest związane z wysoką zaraźliwością i warunkami sprzyjającymi transmisji.
Objawy anginy – jak je rozpoznać?
Rozpoznanie anginy jest zazwyczaj proste, choć objawy mogą się różnić. Charakterystycznym sygnałem jest przede wszystkim ostry ból gardła, któremu towarzyszy jego obrzęk i zaczerwienienie. Często pojawia się również wysoka temperatura.
W przebiegu anginy wirusowej dolegliwości są z reguły mniej nasilone. Z kolei angina bakteryjna daje o sobie znać nagłym i gwałtownym bólem gardła, który może być naprawdę trudny do zniesienia. W przypadku anginy ropnej na migdałkach pojawiają się charakterystyczne białe naloty, stanowiące istotny wskaźnik choroby.
Angina wirusowa ustępuje zazwyczaj po 3-7 dniach, natomiast bakteryjna może trwać krócej, bo od 3 do 4 dni. Niekiedy jednak zdarza się, że choroba przeciąga się nieco dłużej.
Diagnostyka anginy – jak lekarz ustala przyczynę?
Rozpoznanie anginy rozpoczyna się od szczegółowej rozmowy z pacjentem oraz dokładnego badania, w którym lekarz skupia się na jamie ustnej. W ocenie ryzyka zakażenia Streptococcus pyogenes pomocna okazuje się skala Centora/McIsaaca, stanowiąca cenne wsparcie w procesie diagnostycznym.
Podstawą rozpoznania anginy jest przede wszystkim wywiad z pacjentem oraz badanie fizykalne, podczas którego lekarz uważnie obserwuje wygląd gardła i migdałków. Uzupełnieniem tej oceny jest wspomniana skala Centora/McIsaaca. Potwierdzenie bakteryjnego charakteru infekcji wymaga jednak wykonania szybkiego testu antygenowego lub posiewu wymazu z gardła i migdałków – to decydujący krok w doborze odpowiedniego leczenia.
Diagnostyka anginy to proces, w którym lekarz kompleksowo ocenia pacjenta, uwzględniając zarówno badanie fizykalne, jak i szczegółowy wywiad. W niektórych przypadkach, te dwa elementy wystarczają do postawienia diagnozy. Dostępne są również szybkie testy, pozwalające wykryć obecność paciorkowców, które często są przyczyną bakteryjnych infekcji gardła.
Podczas diagnozowania anginy, lekarz opiera się na badaniu fizykalnym i zebranym wywiadzie, a szybkie testy służą do identyfikacji paciorkowców, odpowiedzialnych za większość bakteryjnych zakażeń gardła, co umożliwia szybką interwencję i skuteczne leczenie.
Leczenie anginy – jak walczyć z chorobą?
Sposób leczenia anginy zależy od jej przyczyny. W przypadku infekcji wirusowej, skupiamy się na łagodzeniu objawów, czyli odpoczynku i nawadnianiu organizmu. Natomiast angina bakteryjna wymaga interwencji antybiotykowej.
Antybiotyki są niezbędne, by uniknąć poważnych powikłań. Nieleczona infekcja bakteryjna gardła może prowadzić do zapalenia ucha środkowego, zatok przynosowych, a nawet, w skrajnych przypadkach, do zapalenia opon mózgowych. Przykładowo, w anginie paciorkowcowej standardem jest 10-dniowa kuracja penicyliną, ordynowana przez lekarza.
Warto pamiętać, że antybiotyki są nieskuteczne w walce z wirusami. W takich sytuacjach kluczowe staje się leczenie objawowe, obejmujące odpoczynek, spożywanie dużej ilości płynów oraz stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, takich jak paracetamol lub ibuprofen. Dodatkowo, lekarz może zalecić stosowanie pastylek do ssania, które pomagają złagodzić ból gardła i zmniejszyć stan zapalny.
Powikłania anginy – jakie są zagrożenia zdrowotne?
Ignorowanie anginy bakteryjnej i brak odpowiedniego leczenia mogą skutkować poważnymi konsekwencjami dla zdrowia. Wśród nich wymienia się ropień okołomigdałkowy, bolesne i niebezpieczne powikłanie. Ponadto, angina może prowadzić do zapalenia ucha środkowego oraz zatok, a nawet do zapalenia płuc.
Chociaż rzadziej, nie można lekceważyć ryzyka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i zapalenia wsierdzia, które stanowią poważne zagrożenie. Warto jednak pamiętać, że powikłania po anginie paciorkowcowej nie występują często, szczególnie u osób z dobrze funkcjonującym układem odpornościowym, który skutecznie walczy z infekcją.
Tekst stworzony we współpracy z angina choroba zakaźna.
